Quá tải sắt là gì? Các công bố khoa học về Quá tải sắt

Quá tải sắt (hay còn gọi là sự tích tụ sắt) là một tình trạng trong cơ thể khi có quá nhiều sắt tích tụ trong các mô và cơ quan khác nhau. Đây thường là kết quả của một lượng sắt quá lớn được cung cấp từ năng lượng dinh dưỡng hàng ngày hoặc bị hấp thu không hiệu quả. Quá tải sắt có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm thiếu máu, tổn thương cơ quan nội tạng, tổn thương gan và xương, và các vấn đề về tim mạch.
Khi quá tải sắt xảy ra, có thể có nhiều nguyên nhân, bao gồm:

1. Thừa nạp sắt từ lượng ăn uống: Sự tiếp xúc liên tục với lượng sắt quá lớn thông qua thực phẩm và các loại thực phẩm bổ sung có chứa sắt cao có thể dẫn đến quá tải sắt. Điều này thường xảy ra khi người ta dùng nhiều loại thực phẩm giàu sắt, như: hạt đậu (đen, đỏ, và xanh lá cây), các loại hạt nguồn gốc từ cây lúa mì, cá, thịt đỏ, gan, và một số loại rau xanh.

2. Hấp thu sắt không hiệu quả: Sự hấp thu sắt không hiệu quả có thể dẫn đến tích tụ sắt trong cơ thể. Chẳng hạn, thường trong trường hợp bệnh thalassemia hoặc bệnh trao đổi sắt không bình thường có thể làm giảm khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm.

3. Sự cân bằng không tốt: Một số bệnh lý trong cơ thể như xơ gan, viêm gan mạn tính, thoái hóa cơ gan hoặc bệnh thận gây ra mất cân bằng trong quá trình vận chuyển sắt trong cơ thể. Điều này dẫn đến quá tải sắt, vì mất cân bằng trong quá trình lưu thông sắt trong cơ thể.

Dấu hiệu và triệu chứng của quá tải sắt thông thường bao gồm mệt mỏi, da và niêm mạc xám hoặc vàng, buồn nôn, chán ăn, đau đầu, đau bụng, tiểu đường không kiểm soát được, và hư tổn cơ quan nội tạng như gan, tim, tụy và xương.

Để xác định quá tải sắt và chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường sẽ yêu cầu một số xét nghiệm như xét nghiệm máu, đánh giá mức độ sắt trong huyết tương và xác định nồng độ ferritin, một protein chứa sắt quan trọng trong cơ thể.
Khi quá tải sắt xảy ra, sắt sẽ bắt đầu tích tụ không đáng có trong các mô và cơ quan khác nhau của cơ thể. Nhưng chu kỳ sắt tự nhiên trong cơ thể vẫn tiếp tục, và không có cơ chế tự nhiên để loại bỏ sắt thừa.

Các triệu chứng của quá tải sắt:

1. Thiếu máu: Một trong những triệu chứng phổ biến của quá tải sắt là thiếu máu. Sắt thừa sẽ tích tụ trong mô môi trường nội tạng, gây ra thiếu máu do không đủ sắt để tạo ra hồng cầu mới và cung cấp oxy đúng mức.

2. Tổn thương cơ quan nội tạng: Sắt tích tụ trong các cơ quan nội tạng như gan, tim, tụy, tuyến giáp và tuyến ngoại vi. Điều này có thể gây ra tổn thương cơ quan và làm suy yếu chức năng của chúng.

3. Hư tổn gan: Quá tải sắt có thể gây hư tổn và viêm gan. Gan là nơi chứa lượng sắt lớn nhất trong cơ thể, và sự tích tụ sắt dư thừa có thể gây ra viêm gan và hư hỏng cấu trúc gan.

4. Hư tổn xương: Quá tải sắt cũng có thể gây tổn thương cho hệ xương. Sắt thừa sẽ tích tụ trong xương và gây ra tình trạng xương thủy tinh (osteoporosis) và làm tăng nguy cơ gãy xương.

5. Vấn đề tim mạch: Quá tải sắt có thể gây ra vấn đề tim mạch nghiêm trọng như suy tim, bệnh thất bại tim, và bất thường nhịp tim.

Để điều trị quá tải sắt, bác sĩ có thể chỉ định việc điều trị bằng cách loại bỏ một lượng nhất định sắt từ cơ thể bằng cách tiến hành quy trình gọi là thủy phân sắt (phlebotomy), hoặc sử dụng các thuốc chống oxi hóa (như chelators) để giảm lượng sắt trong cơ thể.

Quá tải sắt là một vấn đề nghiêm trọng đòi hỏi sự giám sát và điều trị chuyên môn. Nếu bạn nghi ngờ mình bị quá tải sắt, hãy tìm kiếm sự tư vấn và chẩn đoán từ bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự hỗ trợ và điều trị phù hợp.